Bu sezon ikiz bebeklerimiz ve yeni tayin olduğum Hava Harp Okulu’nda hafta sonu ders vermek zorunda olduğumdan fazla görev alamadım. Ancak hakemlik yaptığım veya görevli olarak bulunduğum yurtiçi ve yurtdışı müsabakalarda bizlerin eksiklerini nacizane bir kağıda dökme gereği duydum. Yaptığım eleştiriler kesinlikle kişisel görüşlerim olup herhangi resmi bir niteliği yoktur. Bunları ancak tavsiye olarak dikkate almanızı öneririm. Yanlış anlaşılmamak dileğiyle hepimizin hakemliğine katkısı olur düşüncesiyle sizlerle paylaşmak istedim.
Mekanik:
Bu sezonda üçlü hakem mekaniğinde geçtiğimiz sezona kıyasla oldukça ilerleme kaydettik. Ancak hakem görevlerinde problemlerimiz var. Özellikle merkez hakem faul çizgisinin biraz daha ilerisine dip çizgiye doğru inerek atış hali ve ribaunt pozisyonlarında daha aktif olmalı ve baskılı savunmalarda hakem ön sahaya geçme konusunda acele etmemeli ve arka hakeme yardım etmelidir. Kesinlikle topu izlememeli ve topsuz oyundaki kural dışı tutma, screen gibi pozisyonlara dikkat etmelidir. Ön hakem ise topun olduğu bölgeye geçmeye hazır olmalı, sabit durmamalıdır. Özellikle şut atan ve ona savunma yapan oyuncuların sandalyelerinin arasını görebilecek şekilde sahada yer tutmalıdır. Kesinlikle oyuncuların gövdelerinden yukarıya bakmamalıdır. Merkez ve Arka hakemi yönlendirmelidir. Oyuncularla bir hat üzerinde olmamaya dikkat etmelidir. Tam saha baskılı savunmalarda ön hakem dip çizgiye gitmekte acele etmemeli, üçgeni daraltmalıdır. Arka hakem ise oyunu biraz geriden izlemeli boşlukları görecek şekilde ve sahanın biraz daha içine girerek görev yapmalıdır. 24 saniye tamamen arka hakemin sorumluluğundadır. Arka hakem kesinlikle 3 saniye çalmamalıdır.
Masaya faul bildirirken acele etmeyelim. Çaldığımız faulle gösterdiğimiz faul birbiriyle uyumlu olsun. İtme faulü var, tutma gösteriyoruz, kurallara aykırı geçiş var, kapatma gösteriyoruz vb.
İhlaller
İhlal çalarken saati durdurma işaretini unutmayınız. Maç öncesi konuşma yapılmadığı takdirde kenar çizgileri düdüklerinde bile bazen çift düdük gözlenmektedir.
Topun kenardan oyuna verilmesiyle ilgili uygulamada problemlerimiz var. Hakem topu kenardan oyuncuya vermeden hiçbir hücum oyuncusu kısıtlamalı alana giremez. Eğer içerde hücum oyuncusu varsa “uyarıcı hakemlik” yapalım. Hemen ihlal çalmayalım.
3 saniye düdüklerinde istikrar sağlamamız gerekiyor. Atış yapmaya çalışan bir oyuncuya üç saniye çalınmaz. Her şut girişimi sonrası yeni bir üç saniye hakkı doğar. Maçın başındaki üç saniye düdüklerinizle sonundaki 3 saniye düdükleri birbirini tutsun.
8 saniye ihlalinde baskılı savunma varsa merkez hakem arka hakeme yardımcı olmamız uygundur. 24 saniye 15’i gösterdiğinde 8 sn’yeyi çalın. 16’yı gösterirken top havada ise düdüğünüzü bekletin.
Fauller
Basketbolde oyunun sürekli kesilmesi sadece taraftarların değil biz hakemlerin de istemediği bir durum.. Sadece oyunun akışına engel olan faulleri çalın. Faullerde düdüğünüzü bekletecek cesaretiniz olsun. Etkiye faul çalın, sese, harekete veya oyuncunun verdiği tepkiye değil. Savunma ve hücum faullerinde istikrar sıkıntımız var. Tercihimizi hep savunma faulünden yana kullanmaktayız. Oysa zaman, mesafe ve kurallara uygun savunma prensiplerine dikkat etmemiz gerekiyor. Toplu hücum oyuncusu savunulacağını bilmeli ve yön değiştirirken temasa sebebiyet verirse bunun sorumlusu olarak cezalandırılmalıdır.
Genel Oyun Yönetimi
Oyuncu serbest atış atarken savunma oyuncularının konuştuğu ve bunların cezalandırılmadığı görülmüştür. Özellikle bazı idareci ve antrenörler bu sene hadlerini aşan hareketlerde bulunduğu ve bu davranışlara karşılık olarak tutarlı bir şekilde karşılık verilemediği gözlemlenmiştir. Antrenör ve idarecilere iyi niyetle yaklaşın. Ancak iyi niyetinizi suistimal ettirmeyin. Antrenörlere ve idarecilere hakemlik yaptırmayın. Onların antrenörlük, idarecilik yapmalarını sağlayın. Hakemlerin t-shirtlerinin standart olmadığı gözlemlenmiştir.
Takım Çalışması
Basketbolda hakemlik birey olarak değil bir takım halinde yapılır. İyi veya kötü hakem yoktur, beraberce iyi veya kötü yönetilmiş maç vardır. Masa hakemlerinin de bu takıma ait olduğunu unutmayın. Basket faullerde sayının geçerli olup olmaması konusunda birbirinize yardım edin. Problem olduğunda sadece bir tek hakem masada bulunsun. Eğer biraraya gelinmesi gerekiyorsa masadan uzakta orta sahada bir araya gelip çabuk bir şekilde kararınızı uygulayın. Antrenör, idareci veya oyuncunun hakem arkadaşınızla ilgili yorumda bulunmasına izin vermeyin. Eğer uygunsuz bir şekilde bunu yapıyorsa hemen cezalandırın.
Teknik Fauller
Lifting yani arka iki tekerleğin aynı anda yerden kalkması ile ilgili Avrupa’da olduğu gibi bizde de bu kural tam olarak anlaşılmamış görünüyor. Düdüklerimizde standart yok. Eğer oyuncu bir veya iki eli ile sandalyeyi tutuyorsa ve sandalyenin her iki arka tekerleği aynı anda havaya kalkıyorsa buna teknik faul çalınmaz. Ancak oyuncu şut, ribaunt ve pas arası yapıyorsa ve her iki eli de sandalyesini tutmuyorsa ve her iki arka tekerleği de havaya kalkarak kendisine avantaj sağlıyorsa teknik faul çalınır. Oyuncu dripling yaparken rakibe ve kendi takım arkadaşına çarparak iki arka tekerleğin kazara yerden temasını kesilmesi teknik faul olarak cezalandırılmaz. Ön ayaklık yere değmediği takdirde oyun devam eder. Bazı müsabakalarda tilting hareketine teknik faul verildiği gözlemlenmiş olup, tilting yani oyuncunun bir eliyle tekerleğini kaldırarak, tek tekerleği üzerinde durması kurallara uygun bir durumdur. Ancak oyuncu bu hareketi yaparken bir temasa sebebiyet verirse ve bu bir etki yaratırsa (oyuncu kendisine bir avantaj sağlarsa) bu o oyuncuya verilecek olan normal bir fauldür.
Oyuncuların bazılarının hakemleri kandırmak amacıyla kendilerini sandalyeleriyle beraber yere attıkları gözlemlenmektedir. Hakemler bu gibi durumlarda ilk uygun zamanda oyuncuyu ve tüm tarafları uyaracak, olayın herhangi birisi tarafından tekrarında teknik faul verilecektir.
Bu raporun amacı, hakem olarak daha iyi ve yüksek bir performans göstermemizi sağlamaktır. Bizler profesyonel kişiler olarak kendimizi sürekli eğitmeli ve geliştirmeliyiz. Bu da ancak özeleştiriyle olur. Bireysel gelişmeyi sağlarsak, kurumsal gelişme de kendiliğinden sağlanır. Geçtiğimiz yıl Avrupa’nın 1. ve 2. Kupalarının finallerinde Türk hakemleri Final müsabakalarını yönettiler. Onların bu seviye gelmesinde katkıda bulunan başta Federasyonumuza daha sonra da bu şartları zorlu ligde görev yapmış ve yapmakta olan tüm, eğitmen, hakem ve gözlemci arkadaşlarıma şükranlarımı sunuyorum. Hatta İsrailli ULEB gözlemcisi ve Tekerlekli Sandalye Basketbolu Hakem Eğitmeni Itzhak Ramot’un dediği gibi “sizlere şapka çıkartıyorum.”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder